Một tháng trước cuộc bầu cử 2016, Trump đối mặt bê bối lớn đến mức nhiều người trong đảng Cộng hòa kêu gọi ông rút khỏi cuộc đua.
Ngày 7/10/2016, tờ Washington Post tung ra một video gây chấn động. Trong video quay hồi tháng 9/2005, khi Trump chuẩn bị ghi hình chương trình Access Hollywood, ông dùng những từ ngữ tục tĩu, khoe khoang rằng mình có thể sờ soạng phụ nữ mà không gặp rắc rối và từng tìm cách quan hệ tình dục với một phụ nữ đã lập gia đình. Trump khi đó là người chủ trì chương trình truyền hình thực tế “Người tập sự” đình đám.
“Khi anh là một ngôi sao, họ cho phép anh làm điều đó”, ông nói. “Anh có thể làm bất cứ điều gì”.
Nhiều nghị sĩ của đảng Cộng hòa lập tức lên án Trump. Giới chuyên gia cho rằng bê bối sẽ nhấn chìm cơ hội vào Nhà Trắng của Trump. “Tôi thấy rất hổ thẹn”, Carlos Curbelo, cựu nghị sĩ đảng Cộng hòa nói. Chủ tịch Hạ viện Paul D. Ryan rút lại lời mời Trump đến cuộc mít tinh ở Wisconsin ngày 8/10 mà họ đã dự định xuất hiện cùng nhau.
Trong một tuyên bố với các phóng viên, Trump mô tả những bình luận của mình là “chuyện phiếm trong phòng thay đồ”. “Tôi xin lỗi nếu có ai cảm thấy bị xúc phạm”, ông nói.
Sau khi được các cố vấn, bao gồm con gái Ivanka, thúc giục, Trump đồng ý ghi hình một video để công bố vài giờ sau đó. “Tôi chưa từng nói tôi là một người hoàn hảo, tôi cũng không giả vờ làm người như vậy. Tôi đã nói và làm những điều tôi hối tiếc, những bình luận được công bố hôm nay trong một video từ thập kỷ trước là một trong những điều đó”, Trump nói trong video đăng tối 7/10/2016. “Tôi đã nói rồi: tôi đã sai và tôi xin lỗi”.
Nhưng ông nói thêm rằng bê bối này là “đòn hỏa mù” để lái sự chú ý của mọi người khỏi những vấn đề quan trọng như đất nước mất đi việc làm và thiếu an toàn. Ông còn dùng nó làm công cụ để công kích gia đình đối thủ Hillary Clinton. “Tôi đã nói những điều ngu ngốc. Nhưng có khác biệt lớn giữa lời nói và hành động. Bill Clinton đã quấy rối phụ nữ còn Hillary đã bắt nạt, công kích và hăm dọa các nạn nhân của ông ấy”.
“Chúng tôi sẽ thảo luận về vấn đề này nhiều hơn trong những ngày tới”, ông nói. “Hẹn gặp các bạn tại cuộc tranh luận vào chủ nhật”.
Ngày 8/10, Trump tập hợp các phụ tá tại tháp Trump và hỏi cố vấn của chiến dịch Reince Priebus, chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa, về ý kiến của những người trong đảng. Priebus cho biết nhiều người nghĩ rằng Trump cần phải rút khỏi cuộc đua, nếu không ông cũng sẽ thua thảm bại.
“Thế tin tốt là gì?”, Trump hỏi lại.
Câu nói này thể hiện thái độ không nản lòng của Trump khi đối mặt với khủng hoảng. Những người quen biết ông cho rằng lối suy nghĩ của Trump là một “siêu năng lực chính trị” nếu được khai thác hiệu quả.
“Đừng đánh giá thấp sức bật tinh thần của ông ấy”. Anthony Scaramucci, cựu giám đốc truyền thông Nhà Trắng, nói. Trump từng cho Scaramucci lời khuyên về chu kỳ tin tức. “Ông ấy nói tin tiêu cực trên báo chí chỉ ‘sống’ được một tuần rồi nó chìm dần vào quên lãng, họ sẽ chú ý đến vấn đề khác, không ai quan tâm tin tức trước đó nữa”.
Tuy nhiên, các cố vấn của Trump tin rằng bê bối Access Hollywood này sẽ khó tự lắng xuống. Vì vậy, họ quyết định thực hiện một động thái táo bạo: cho những người từng cáo buộc Bill Clinton quấy rối tình dục xuất hiện cùng Trump.
Các đồng minh của Trump như giám đốc điều hành chiến dịch tranh cử Steve Bannon, Aaron Klein, biên tập viên của trang tin cực hữu Breitbart News mà Bannon điều hành và cố vấn lâu năm Roger J. Stone Jr. đã suy tính về ý tưởng này trong nhiều tháng.
Ngay trước bê bối, Klein đã mời ba người cáo buộc Bill Clinton tới Washington để phỏng vấn. Vì vậy, Bannon nhanh chóng sắp xếp được kế hoạch.
Việc Trump sẽ nhắc đến những người phụ nữ từng cáo buộc Bill Clinton tại cuộc tranh luận ở St. Louis, Missouri là điều dễ đoán. Nhưng ít ai ngờ rằng 4 người phụ nữ sẽ trực tiếp xuất hiện ở sự kiện. Juanita Broaddrick, Kathleen Willey và Paula Jones từng cáo buộc Bill Clinton quấy rối tình dục. Người thứ tư là Kathy Shelton, từng bị hai người đàn ông cưỡng hiếp vào năm 1975. Hillary Clinton là luật sư bào chữa do tòa chỉ định của một trong hai nghi phạm khi bà 27 tuổi.
Bill Clinton từ lâu đã bác bỏ các cáo buộc của ba phụ nữ trên và họ cũng không đưa ra được bằng chứng trước tòa. Hillary Clinton nói rằng bà không hài lòng với chỉ định của tòa trong vụ kiện của Shelton nhưng không còn lựa chọn nào khác.
Vài giờ trước cuộc tranh luận với bà Clinton ngày 9/10, Trump trò chuyện riêng với những người phụ nữ. Họ đã được thông báo sơ qua rằng họ sẽ xuất hiện trong cuộc tranh luận nhưng không biết rằng họ sẽ tham gia vào một cuộc họp báo bất ngờ. 4 người phụ nữ được đưa vào một căn phòng và ngồi cùng một hàng ghế, Trump ngồi ở vị trí trung tâm.
“Để họ vào đi”, Trump nói. Khi cánh cửa mở ra, các phóng viên được chiến dịch của Trump mời đến bước vào, bối rối khi nhìn thấy những người phụ nữ trong khi Bannon tươi cười. “4 người phụ nữ rất can đảm này đã yêu cầu được có mặt ở đây. Chúng tôi vinh dự khi được giúp đỡ họ”, Trump nói.
Đội ngũ của Trump phấn khởi vì kế hoạch họp báo được giữ bí mật đến phút chót. Một số đồng minh của Trump thậm chí không hay biết. Các cố vấn của ông nói dối Reince Priebus rằng Trump có một cuộc gặp gỡ, chào hỏi người ủng hộ vì lo ngại Priebus sẽ phản đối.
Trước cuộc họp báo, Bannon đã tưởng tượng cảnh tượng sẽ diễn ra: “Những người phụ nữ sẽ dụi người vào ông khóc còn ông thể hiện sự cảm thông với họ”.
Trump nhắm mắt lại, ngả đầu về phía sau “giống như một hoàng đế La Mã”, Bannon mô tả. “Rất tuyệt”, ông nói.
Trong cuộc họp báo, những người phụ nữ lần lượt đưa ra tuyên bố ngắn. Họ ca ngợi Trump và nhắc đến những cáo buộc về nhà Clinton. Khi sự kiện sắp kết thúc, các phóng viên đặt câu hỏi với Trump về việc đụng chạm phụ nữ dù không được họ đồng ý. Bà Jones nói: “Sao các bạn không đi hỏi Bill Clinton đi? Hỏi cả Hillary nữa”.
Mặc dù không được báo trước về cuộc họp báo, những người phụ nữ cảm kích Trump vì cho họ cơ hội lên tiếng. “Tôi đã rất phấn khích”, Jones nói trong một cuộc phỏng vấn sau này. “Thật tuyệt khi tôi có cơ hội nói những câu đó”.
4 người phụ nữ sau đó vào hội trường xem màn tranh luận giữa hai ứng viên. Ở sau hậu trường, các cố vấn của Clinton nói với bà rằng Trump chỉ đang cố gắng “át vía” để khiến bà mất bình tĩnh. “Ừ, tôi biết mà”, Clinton nói.
“Điều tuyệt vời là đòn này không ‘xi nhê’ với chúng ta”, Jennifer Palmieri, giám đốc truyền thông chiến dịch của Clinton nói. “Đúng vậy, không ‘xi nhê’ tí nào”, Clinton đáp.
Khi cuộc tranh luận bắt đầu, hai đối thủ không bắt tay nhau. Clinton chỉ trích Trump không xứng đáng trở thành tổng thống. Trump dọa rằng Clinton sẽ bị bỏ tù nếu ông đắc cử.
Trump sau này thường nói rằng cuộc tranh luận đã giúp ông đắc cử. Nhiều người đánh giá ít nhất buổi tối đó đã cứu sống một chiến dịch suýt bị “nhấn chìm”. Trump làm rõ rằng ông không thấy có lý do nào mình phải rút khỏi cuộc đua và cũng không cần nói thêm lời xin lỗi. Hầu hết người ủng hộ cũng đồng tình với quan điểm đó.
Đến thời điểm ông rời St. Louis, bê bối được cho là sẽ “hất cẳng” ông đã bắt đầu lắng xuống.
4 năm trước, Trump được coi là yếu thế hơn đối thủ Hillary Clinton. 4 năm sau, điều này lặp lại. Các cố vấn của ông thừa nhận rằng nếu cuộc bầu cử được tổ chức ngay bây giờ, ông sẽ thua Joe Biden với một khoảng cách đáng kể vì đã gây mất lòng nhiều người do cách xử lý Covid-19 và phong trào biểu tình phản đối hành vi bạo lực của cảnh sát với người da màu.
Tuy nhiên, trong giai đoạn khó khăn này, nhiều đồng minh và cố vấn nhớ về ba ngày xoay chuyển tình thế năm 2016. Chúng là minh chứng cho thấy “gió đổi chiều” trong cuộc bầu cử nhanh như thế nào và Trump sẵn sàng đi xa đến mức nào để “lội ngược dòng” khi cảm thấy mình bị dồn vào chân tường.
“Đó là thế mạnh của ông ấy”, Scaramucci nói.
Đối với những người ủng hộ Trump, sự kiện năm 2016 mang đến nhiều hy vọng. Những chiến lược gia từ mùa bầu cử 2016 cho rằng có thể xuất hiện những điều bất ngờ trong vài tháng tới. Họ khuyên chiến dịch của Biden, người đang dẫn trước trong nhiều cuộc thăm dò dư luận, chuẩn bị tâm lý.
“Đội ngũ của Biden hẳn là biết lý do họ đang giữ thế thượng phong”, Robby Mook, người quản lý chiến dịch của bà Clinton, nói. “Nhưng họ cũng cần nghĩ đến việc họ có thể thua như thế nào”.
Phương Vũ (Theo NYTimes) – VnExpress
