Tranh vẽ cảnh Hốt Thốc Luân đấu vật với người cầu hôn. Ảnh: Gallica Digital Library.
Công chúa Mông Cổ Hốt Thốc Luân từng chỉ chấp nhận kết hôn với người đấu vật thắng mình vào thế kỷ 13.
Hốt Thốc Luân là chút của Thành Cát Tư Hãn, con gái của Hải Đô, hãn (người đứng đầu) của Hãn quốc Sát Hợp Đài, từng được coi là một phần của đế quốc Mông Cổ (tồn tại năm 1206 – 1368). Hải Đô là anh họ của Hốt Tất Liệt, người sáng lập ra triều đại nhà Nguyên trong lịch sử Trung Quốc.
Sinh ra vào khoảng năm 1260 và lớn lên cùng 14 người anh em, Hốt Thốc Luân rất giỏi cưỡi ngựa, bắn cung và đấu vật. Cô được mô tả là xinh đẹp và có vóc người cao lớn. Công chúa là chiến binh đắc lực cho cha mình, đặc biệt là trong những trận đánh với nhà Nguyên của người chú Hốt Tất Liệt.
Hốt Thốc Luân đặt ra yêu cầu đặc biệt với những người muốn cưới cô: họ phải đánh bại công chúa trong trận đấu vật. Người cầu hôn sẽ mất 100 con ngựa nếu thua cuộc. Hốt Thốc Luân được cho là đã đánh bại 1.000 người và thu được hơn 10.000 con ngựa, theo ghi chép của nhà thám hiểm Marco Polo và nhà văn Ba Tư Rashad al-Din, người chu du châu Á vào thời điểm đó.
Có một chàng trai tự tin đến mức đặt cược 1.000 con ngựa để thách thức Hốt Thốc Luân. Bố mẹ của công chúa ưng ý chàng trai này và đã khuyên cô cố tình thua. Tuy nhiên, Hốt Thốc Luân cuối cùng vẫn chiến thắng.
Hốt Thốc Luân cuối cùng không chọn chồng qua đấu vật. Có nhiều sử liệu khác nhau về hôn nhân của cô. Al-Din nói rằng cô kết hôn với Hợp Tán, hãn của Hãn quốc Y Nhi thuộc đế quốc Mông Cổ sau khi phải lòng ông. Những sử liệu khác nói rằng cô kết hôn với một tù nhân hoặc cận thần của cha mình. Một số người cho rằng cô chấp nhận kết hôn chỉ để dập tắt tin đồn rằng cô có quan hệ mờ ám với chính cha mình.
Hải Đô qua đời vào năm 1301. Ông muốn Hốt Thốc Luân trở thành người kế vị nhưng bị các con trai phản đối. Hốt Thốc Luân trở thành người trông coi lăng mộ của cha và qua đời năm 1306, ở tuổi 46.
Hốt Thốc Luân được cho là nguồn cảm hứng của một trong những vở opera nổi tiếng nhất: Turandot của nhà soạn nhạc lừng danh Giacomo Puccini. Vở opera lấy bối cảnh ở Trung Quốc, công chúa lạnh lùng Turandot yêu cầu người cầu hôn phải giải ba câu đố, nếu trả lời sai, người đó sẽ mất mạng.
Ngày nay, đấu vật, cưỡi ngựa và bắn cung vẫn là những môn thể thao quốc gia của Mông Cổ và chúng được tổ chức thi đấu tại lễ hội Nadaam vào mỗi mùa hè.
Mông Cổ có những đô vật nổi tiếng ở tầm quốc tế nhưng điểm chung của các đô vật Mông Cổ là họ đều là nam giới. Trong nhiều thế kỷ, phụ nữ Mông Cổ không được phép thi đấu môn thể thao này.
Tuy nhiên, Jack Weatherford, giáo sư nhân chủng học tại Đại học Macalester, ở Mỹ cho rằng các hành động của đô vật hiện đại cho thấy họ thừa nhận lịch sử về các đô vật nữ.
“Các đô vật mặc chiếc áo đặc biệt với tay áo dài nhưng không che vai và phần thân trước để hở hoàn toàn, như một cách để thể hiện cho đối thủ thấy mình là nam. Kết thúc mỗi trận đấu, người chiến thắng giang tay ra, ưỡn ngực, từ từ đưa tay lên cao như chim, xoay người các hướng cho mọi người xem”, Weatherford cho biết.
“Đó một điệu nhảy ăn mừng chiến thắng, nhưng đó cũng là cách họ tôn vinh nữ ‘vận động viên’ vĩ đại nhất trong lịch sử Mông Cổ, công chúa đấu vật mà chưa một người đàn ông nào đánh bại được”, Weatherford viết.
Phương Vũ (Theo SCMP) – VnExpress
