Quốc vương Eswatini Mswati (hàng đầu, giữa) trong một lễ hội ở Mbabane tháng 9/2012. Ảnh: AP.
Biểu tình bùng phát tại nhiều nơi ở Eswatini đòi cải cách chế độ quân chủ chuyên chế của Quốc vương Mswati III, khiến cảnh sát nổ súng trấn áp.
Lực lượng an ninh Eswatini ngày 29/6 thiết lập các chốt chặn trên nhiều tuyến đường để ngăn các phương tiện tiếp cận thủ đô Mbabane, khi các cuộc biểu tình phản đối Quốc vương Mswati III biến thành bạo lực.
“Tôi có thể nghe thấy tiếng súng và ngửi thấy mùi hơi cay. Tôi không biết sẽ về nhà thế nào, chẳng có xe buýt còn cảnh sát chống bạo động cùng quân đội hiện diện ở mọi nơi”, Vusi Madalane, nhân viên một cửa hàng tại Mbabane, cho biết.
Biểu tình hiếm khi xảy ra tại Eswatini, quốc gia cuối cùng duy trì chế độ quân chủ chuyên chế tại châu Phi. Tuy nhiên, các cuộc tuần hành phản đối chế độ quân chủ gần đây liên tục bùng phát tại Eswatini, sau khi nỗi giận dữ với Quốc vương Mswati âm ỉ trong nhiều năm.
Người biểu tình cho biết Mswati liên tục né tránh lời kêu gọi cải cách nhằm đưa Eswatini tiến theo hướng dân chủ. Họ cũng cáo buộc Quốc vương lạm dụng ngân sách để phục vụ cuộc sống xa hoa của mình, trong khi 1,5 triệu người Eswatini, vốn chủ yếu là nông dân tự cung tự cấp, sống trong nghèo khổ.
Quyền Thủ tướng Themba Masuku bác thông tin Quốc vương Mswati đã chạy sang nước láng giềng Nam Phi để tránh bạo lực. “Bệ hạ vẫn ở trong nước và tiếp tục thúc đẩy các mục tiêu của vương quốc”, Masuku cho biết trong thông cáo. “Chúng tôi kêu gọi bình tĩnh, kiềm chế và hòa bình”.
Thủ tướng Masuku thông báo lệnh giới nghiêm được áp dụng từ 18h tới 5h sáng hôm sau, các trường học được lệnh đóng cửa. “Quyết định này nhằm hạn chế bạo lực ở một số khu vực của đất nước do một đám đông ngang bướng gây ra”, Masuku nói.
“Quân đội đang ở trên phố”, Lucky Lukhele, phát ngôn viên của Mạng lưới Đoàn kết Ủng hộ Dân chủ Swaziland, tên cũ của Eswatini, cho biết. “Đêm qua là thời gian tồi tệ nhất từ trước tới nay khi một thanh niên bị bắn chết và một số phải nhập viện”. Một số ngân hàng cho biết đã đóng cửa tới khi tình trạng bất ổn lắng xuống.
Quốc vương Mswati bị cáo buộc là lãnh đạo chuyên quyền, nhưng ông phủ nhận. Với quyền lực chính trị không hạn chế và việc điều hành đất nước thông qua sắc lệnh, Mswati là một trong số ít quốc vương duy trì quyền lực tuyệt đối trên thế giới.
Mswati lên ngôi năm 1986 khi ông 18 tuổi, bị chỉ trích vì sở thích và chi tiêu đắt đỏ dù nhiều người tại Eswatini sống dưới mức nghèo khổ. Ông hiện có ít nhất 15 vợ và 30 con.
Năm 2002, Quốc vương đã yêu cầu quốc hội chi 50 triệu USD để mua một chiếc máy bay phục vụ cho việc đi lại của Hoàng gia. Hai năm sau, ông dành 11,5 triệu USD trong 18 triệu USD tiền viện trợ của quốc gia để xây cho các bà vợ mỗi người một cung điện.
Một năm sau, ông chi khoảng 800.000 USD để mua 10 chiếc BMW cho 11 người vợ và ba hôn thê, chỉ 2 tháng sau khi ông sắm cho mình một chiếc Maybach trị giá nửa triệu USD.
Eswatini là quốc gia ở phía nam châu Phi không giáp biển, có diện tích hơn 17.300 km2 với hơn 1,5 triệu dân. Eswatini giáp Mozambique ở phía đông, ba mặt còn lại giáp Nam Phi.
Nguyễn Tiến (Theo Guardian) – VnExpress
