Mỹ ghi nhận số ca nCoV tăng ở những người tiêm chủng đầy đủ, nhưng giới khoa học khẳng định đây không phải là thất bại của vaccine.
Ba cầu thủ của đội bóng chày New York Yankees, một vận động viên Olympic, nhiều thành viên nghị viện bang Texas, một quan chức Nhà Trắng và một nhân viên của văn phòng Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi có kết quả dương tính với nCoV trong tuần qua. Tất cả họ đều được xác định là “ca nhiễm đột phá”, những người nhiễm nCoV dù đã tiêm chủng đầy đủ.
Các ca nhiễm đột phá cho thấy nCoV có thể lách qua hàng rào miễn dịch của người đã tiêm chủng, khiến nhiều người đặt câu hỏi về hiệu quả bảo vệ của vaccine. Nhưng giới khoa học lập tức lên tiếng trấn an, khẳng định điều này không quá ngạc nhiên và cũng không cho thấy vaccine đã thất bại.
“Ca nhiễm đột phá có thể xảy ra ngay cả khi bạn sử dụng những loại vaccine có hiệu quả cao”, Roy M. Gulick, trưởng khoa bệnh truyền nhiễm tại Trường Y Weill Cornell ở New York, nói.
Kết quả thử nghiệm lâm sàng và dữ liệu thực tế cho thấy ba loại vaccine được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Mỹ phê duyệt đều hiệu quả trong việc chống lại nguy cơ bệnh diễn tiến nặng và tử vong do Covid-19.
“Các loại vaccine có thể ngăn ngừa bệnh vô cùng mạnh mẽ và hiệu quả. Chúng thực sự rất tốt”, Robert B. Darnell, bác sĩ và nhà hóa sinh tại Đại học Rockefeller ở New York, cho hay.
Ben Guarino, biên tập viên Washington Post, cho rằng nhận xét này không phải nói quá. Covid-19 đã trở thành bệnh dịch đáng sợ đối với những người chưa tiêm chủng.
“Nếu bạn nhìn vào số ca nhập viện, hơn 97% là người chưa tiêm vaccine”, Gulick nói, thêm rằng hầu hết bệnh nhân Covid-19 tử vong gần đây ở Mỹ đều chưa tiêm chủng.
Điều này dường như đúng với cả Delta và các biến chủng đáng lo ngại khác của nCoV.
“Khi bạn nghe về một ca nhiễm đột phá, điều đó không nhất thiết đồng nghĩa với vaccine thất bại. Nó vẫn hiệu quả, đặc biệt là chống lại nguy cơ bệnh nặng dẫn tới nhập viện và tử vong”, tiến sĩ Anthony Fauci, chuyên gia bệnh truyền nhiễm hàng đầu nước Mỹ, nói.
Hiện tại, dữ liệu về hiệu quả của vaccine rất hứa hẹn. Theo một nghiên cứu của Cơ quan Y tế Công cộng Anh (PHE), hai liều vaccine Pfizer có thể ngăn biến chủng Delta gây triệu chứng ở người nhiễm tới 88%. Moderna, loại vaccine sử dụng công nghệ mRNA như Pfizer, cũng cung cấp mức độ bảo vệ tương tự. Một nghiên cứu công bố trên Tạp chí Y khoa New England hồi tháng 7 cũng chỉ ra vaccine một liều Johnson & Johnson cũng có phản ứng mạnh mẽ trước biến chủng Delta.
Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng giống như tất cả vaccine khác, vaccine Covid-19 không hoàn hảo.
Sten H. Vermund, một chuyên gia dịch tễ học và hiệu trưởng Trường Y tế Công cộng Yale, cho rằng nhiều người vẫn có quan niệm sai lầm rằng vaccine có thể giúp con người trở nên hoàn toàn miễn dịch và có thể tiêu diệt bất kỳ loại virus nào. Ông nói vaccine chỉ giống như những chiếc bẫy mà khi virus gây bệnh rơi vào, chúng sẽ vùng vẫy một chút trước khi bị tiêu diệt. Đôi khi virus vẫn có thể thoát được bẫy, nhưng không đủ sức để gây ảnh hưởng nghiêm trọng.
Các chuyên gia cho biết vaccine Covid-19 hầu như ngăn nguy cơ bệnh nặng, nhưng không thể chặn hoàn toàn nguy cơ nhiễm virus. Tuy nhiên, không phải bất kỳ người nào nhiễm nCoV cũng xuất hiện triệu chứng bệnh. Virus có thể tồn tại trong mũi và miệng của một người mà không gây ra mệt mỏi, đau nhức, mất khứu giác hoặc các triệu chứng bệnh khác. Đây được gọi là ca nhiễm không triệu chứng.
Ca nhiễm đột phá có thể là ca không triệu chứng. Nhiều dữ liệu cho thấy những người nhiễm sau khi đã tiêm vaccine có lượng tải virus thấp hơn. Jay K. Kolls, giáo sư tại Trường Y Đại học Tulane, cho hay lượng virus này có thể tồn tại trong mũi và đường hô hấp trên mà không gây hại cho phổi hoặc các cơ quan quan trọng khác.
Kolls thêm rằng điều này có thể liên quan tới hiệu quả của vaccine. Vaccine Covid-19 giúp kích thích cơ thể tạo ra kháng thể ngăn ngừa virus xâm nhập vào tế bào khỏe mạnh, trong khi các tế bào T sẽ săn lùng và tiêu diệt tế bào nhiễm bệnh.
Việc thống kê tổng số ca nhiễm đột phá là rất khó. Tới cuối tháng 4, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) báo cáo hơn 10.000 ca nhiễm trong số 101 triệu người trưởng thành tiêm chủng đầy đủ, tương đương một người trở thành ca nhiễm đột phá trên mỗi 10.000 người tiêm chủng. Tuy nhiên, các nhà khoa học của CDC thêm rằng tỷ lệ thấp này có thể là do khi đó, biến chủng Delta chưa lây lan rộng ở Mỹ.
CDC cho biết số ca nhiễm đột phá xuất hiện triệu chứng nặng rất hiếm gặp. Chưa tới 5.500 người phải nhập viện và tử vong trong số những người đã tiêm chủng ở Mỹ tính tới 12/7.
Kể từ tháng 5, CDC đã ngừng báo cáo về những ca nhiễm đột phá nhẹ hoặc không triệu chứng. Tuy nhiên, Vermund và hai nhà nghiên cứu khác kêu gọi CDC tiếp tục theo dõi các trường hợp, ngay cả khi đó không phải là ca nặng dẫn tới nhập viện và tử vong. Vermund cho rằng những dữ liệu đó có thể giúp những người do dự vaccine cảm thấy tự tin hơn vào tiêm chủng, đồng thời giúp theo dõi sự lây lan của virus trong số những người đã tiêm.
Theo dõi những người đã tiêm chủng thông qua xét nghiệm thường xuyên có thể cho thấy rõ hơn về tỷ lệ ca nhiễm đột phá, theo Giám đốc Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) Francis S. Collins. Ông cho biết đã ghi nhận các ca nhiễm đột phá trong số 46.000 nhân viên NIH, phần lớn đã tiêm chủng.
“Những người này không ốm nặng. Họ chỉ có triệu chứng nhẹ. Chúng tôi chưa thấy bất kỳ ai thực sự gặp vấn đề lớn”, Collins nói.
Tại Đại học Rockefeller, nơi giảng viên và nhân viên thường xuyên được xét nghiệm, chỉ có hai trong số 400 người là ca nhiễm đột phá, theo báo cáo mới của Darnell và cộng sự trên Tạp chí Y khoa New England.
Darnell cho biết cả hai đều bị mất khứu giác và vị giác, nhưng các triệu chứng bệnh không nặng tới mức phải nhập viện. Ông thêm rằng thực tế cả hai người này đều có thể khỏe lại mà không cần gặp bác sĩ.
Thanh Tâm (Theo Washington Post) – VnExpress
