Tổng thống Biden ra lệnh rút toàn bộ quân Mỹ khỏi Afghanistan

Tất cả binh sĩ Mỹ còn lại tại Afghanistan sẽ trở về quê hương vào ngày 11/9, đúng 20 năm sau vụ khủng bố chấn động của al-Qaeda nhằm vào nước Mỹ.

Thông báo này được một quan chức cao cấp trong chính quyền xác nhận. Tổng thống Biden sẽ đưa ra tuyên bố chính thức vào ngày 14/4, theo giờ địa phương, theo Guardian.

Hiện có khoảng 2.500 lính Mỹ ở Afghanistan, phục vụ bên cạnh 7.000 binh lính từ NATO. Hầu hết các đồng minh NATO của Mỹ cũng có khả năng rút quân sau động thái nói trên của chính quyền Biden.

“Chúng tôi sẽ sát cánh với họ trong chiến dịch này. Chúng tôi đã cùng nhau vào cuộc, cùng nhau thích ứng và bây giờ sẽ cùng nhau rút quân”, một quan chức Mỹ cho biết.

Công lý đã được thực thi

Việc rút quân của Mỹ sẽ bắt đầu trước ngày 1/5, thời hạn rút quân mà chính quyền tiền nhiệm của ông Donald Trump đã thống nhất với Taliban. Việc rút quân sẽ được hoàn thành vào ngày kỷ niệm sự kiện 11/9.

Một quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ cho biết: “Chúng tôi đến Afghanistan thực thi công lý với những đối tượng gây ra vụ tấn công ngày 11/9/2001, ngăn chặn khủng bố tìm cách dùng Afghanistan như một nơi trú ẩn an toàn”.

“Chúng tôi tin rằng đã đạt được mục tiêu đó cách đây vài năm. Chúng tôi có thể xử lý mối đe dọa từ Afghanistan đối với Mỹ mà không cần tiếp tục can dự quân sự và duy trì cuộc chiến với Taliban ở đây”.

Sự hiện diện quân sự duy nhất còn lại của Mỹ sau ngày 11/9 sẽ chỉ nhằm đảm bảo an ninh cho đại sứ quán Mỹ, nhiệm vụ thường được thực hiện bởi lính thủy đánh bộ.

Chính quyền Biden cho biết họ sẽ đàm phán với chính phủ Afghanistan về các thỏa thuận an ninh chính xác cho phái đoàn ngoại giao ở Kabul.

Một cuộc chiến nhiều đánh đổi

Khoảng 800.000 binh sĩ Mỹ và các quân nhân khác đã phục vụ tại Afghanistan kể từ khi chiến dịch của Mỹ bắt đầu vào năm 2001, sau vụ tấn công khủng bố chấn động ngày 11/9.

Hơn 2.300 người đã thiệt mạng và 20.000 người bị thương. Tại Afghanistan, cuộc chiến làm gần 50.000 thường dân thiệt mạng. Năm 2020, mặc dù số thương vong đã giảm, số vụ giết người có chủ đích lại gia tăng, trong đó nhiều nạn nhân là phụ nữ.

Theo Liên Hợp Quốc, 65 nhà báo, chuyên gia truyền thông và những người bảo vệ nhân quyền đã thiệt mạng ở quốc gia Trung Đông này trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2018 đến ngày 31/1/2021.

Các cuộc đàm phán hòa bình giữa chính phủ ở Kabul và Taliban đã được tiến hành từ tháng 9/2020, nhưng đã đổ vỡ trong tuần này khi quân nổi dậy không tham dự hội nghị thượng đỉnh do Mỹ tổ chức ở Thổ Nhĩ Kỳ. Hội nghị dự kiến được bắt đầu trong vài ngày tới.

Ông Muhammad Naeem, người phát ngôn của Taliban, khẳng định lực lượng này không tham gia bất kỳ hội nghị nào “cho đến khi tất cả các lực lượng nước ngoài hoàn toàn rút khỏi quê hương của chúng tôi”.

Bà Fawzia Koofi, một chính trị gia Afghanistan và nhà hoạt động vì phụ nữ, cho biết: “Không có cuộc chiến nào kết thúc bằng một cuộc chiến khác. Vài tháng tới là cơ hội cho hoà bình. Taliban muốn Mỹ rút quân, họ đã có được điều đó. Còn bây giờ, những gì chúng tôi muốn từ Taliban là một cuộc sống trong hoà bình, hòa hợp và bảo vệ phẩm giá con người”.

Quan điểm của quân đội Mỹ là bất kỳ cuộc rút quân nào khỏi Afghanistan sẽ phải “dựa trên điều kiện”, phụ thuộc vào tình hình an ninh và mối đe dọa do Taliban gây ra đối với các lợi ích dân chủ và xã hội trong 20 năm qua.

Các quan chức cấp cao của Mỹ cho biết: “Tổng thống (Biden) đánh giá rằng cách tiếp cận dựa trên điều kiện của Mỹ như trong hai thập kỷ qua sẽ là phương pháp để lại ở Afghanistan mãi mãi”.

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống, ông Biden cũng đã cam kết rút quân khỏi Afghanistan.

Trong một chương trình trên CBS, khi được hỏi nguy cơ vấn đề nhân quyền ở Afghanistan, đặc biệt là với phụ nữ, có thể bị tổn hại do việc rút quân, ông Biden đã nói: “Trách nhiệm của tôi là bảo vệ lợi ích quốc gia của Mỹ”.

“Không để phụ nữ và nam giới của chúng ta vào tình thế bị tổn hại khi cố gắng giải quyết mọi vấn đề trên thế giới bằng cách sử dụng vũ lực”, ông nói thêm.

Cách tiếp cận mới

Mỹ cho biết họ cũng sẽ giữ đủ quân số để phản ứng trong trường hợp al-Qaeda hoặc các nhóm khủng bố khác tái lập các trại huấn luyện bên trong Afghanistan. Dù vậy, sự phân tán của mối đe dọa khủng bố khiến việc duy trì một lực lượng thường trực ở đây không còn hợp lý.

“Đây là năm 2021 chứ không phải 2001,” một quan chức cấp cao của Mỹ nói.

“Năm 2021, mối đe dọa khủng bố Mỹ phải đối mặt là có thật. Nó xuất phát từ một số quốc gia, hay thực ra là từ một số châu lục. Đó là Yemen, Syria, Somalia và các khu vực khác của châu Phi. Chúng ta phải tập trung vào khía cạnh đó – sự phân tán của các đe dọa khủng bố”, quan chức này nói thêm.

Hiện tại, Anh có khoảng 750 binh sĩ ở Afghanistan, nhưng không tham gia nhiệm vụ chiến đấu. Các nguồn tin quốc phòng cấp cao cho hay Anh nhiều khả năng cũng sẽ rút quân cùng với Mỹ. “Nếu họ đi, chúng ta sẽ phải đi. Đó là thực tế”, một nguồn tin từ giới chức Anh cho biết.

Các hoạt động chiến đấu của quân đội Anh chỉ kéo dài đến năm 2014. 454 người, trong đó có nhân viên và dân thường, đã thiệt mạng khi đang phục vụ.

Một số người lo sợ nếu Taliban giành lại quyền kiểm soát, một câu hỏi sẽ dấy lên trong công chúng: “Vậy mọi chuyện có nghĩa lý gì?”. Dù vậy, nhiều người tin rằng mối đe dọa khủng bố đối với các nước phương Tây đã giảm bớt.

Mỹ cho biết sẽ có phản ứng đối với bất kỳ cuộc tấn công nào của Taliban nhằm vào quân đội Mỹ và đồng minh trong thời gian rút quân.

Tuy nhiên, quân đội và dân thường Afghanistan vẫn là đối tượng nhắm đến bất chấp các cuộc đàm phán hòa bình giữa chính phủ Afghanistan và Taliban.

Một vụ đánh bom xe liều chết gần đây đã giết chết một đứa trẻ và ít nhất hai dân thường ở Farah, miền Tây Afghanistan. Vụ việc này xảy ra vào ngày đầu tiên của tháng Ramadan. Trong khi đó, khoảng 10 thành viên của lực lượng an ninh Afghanistan đã thiệt mạng ở miền bắc đất nước.

Thông báo rút quân sắp tới thu hút sự chỉ trích từ các lãnh đạo đảng Cộng hòa và một số đảng viên Dân chủ.

Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viên, cho biết: “Những kẻ khủng bố nước ngoài sẽ không để Mỹ yên, vì các chính trị gia của chúng ta đã cảm thấy mệt mỏi khi phải chiến đấu với họ”.

Ôn nhấn mạnh thêm rằng Tổng thống Biden “cần giải thích cho người dân Mỹ lý do ông ấy nghĩ rằng việc từ bỏ đồng minh và rút lui khi đối mặt với Taliban sẽ giúp nước Mỹ an toàn hơn”.

Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen, đảng viên Dân chủ, cho rằng việc rút lui “làm xói mòn cam kết của chúng ta đối với người dân Afghanistan, đặc biệt là phụ nữ Afghanistan”.

Bà Shaheen viết: “Tôi kêu gọi chính quyền Biden nỗ lực hết sức từ nay đến tháng 9 để đảm bảo cam kết đã đạt được và hỗ trợ các đối tác hình thành một chính phủ chuyển tiếp, toàn diện”.

Ân Phạm – Zing

Leave a Reply