Trung Quốc nói chính trị hóa nguồn gốc Covid-19 sẽ cản trở điều tra, yêu cầu xem xét một số căn cứ bí mật, phòng thí nghiệm sinh học toàn cầu.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ hôm 26/5 ra tuyên bố nói rằng “một số lực lượng chính trị đã cố ý thao túng chính trị và chơi trò đổ lỗi”. Đại sứ quán cho biết họ ủng hộ “một nghiên cứu toàn diện về tất cả ca Covid-19 đầu tiên được phát hiện trên thế giới và cuộc điều tra kỹ lưỡng về một số căn cứ bí mật, phòng thí nghiệm sinh học trên toàn thế giới”.
Tuyên bố được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden lệnh cho các cơ quan tình báo Mỹ báo cáo với ông trong vòng ba tháng về việc liệu nCoV có nguồn gốc từ động vật hay từ sự cố phòng thí nghiệm.
Theo Biden, các cơ quan tình báo đang xem xét hai kịch bản có thể xảy ra nhưng vẫn thiếu tin tưởng kết luận của họ và đang tranh luận liệu nCoV xuất hiện lần đầu thông qua tiếp xúc với động vật tại chợ Vũ Hán hay bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở thành phố này.
Khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chuẩn bị bắt đầu giai đoạn hai nghiên cứu nguồn gốc Covid-19, Trung Quốc phải chịu áp lực cung cấp cho các nhà điều tra quyền tiếp cận rộng hơn trong bối cảnh cáo buộc nCoV bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm Viện Virus học Vũ Hán ngày càng được xem xét nghiêm túc.
Trung Quốc đã nhiều lần phủ nhận trách nhiệm của phòng thí nghiệm, nói rằng Mỹ và các quốc gia khác đang cố đánh lạc hướng những thất bại ngăn chặn đại dịch của chính họ.
Yanzhong Huang, chuyên gia cấp cao về sức khỏe toàn cầu tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại ở Washington, cho biết sự thiếu cởi mở của Trung Quốc là yếu tố chính dẫn đến thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm. “Trong điều tra nguồn gốc đại dịch, điều thực sự quan trọng là phải minh bạch để tạo niềm tin vào kết quả điều tra”, ông nói.
Global Times, ấn phẩm thuộc cơ quan ngôn luận đảng Cộng sản Trung Quốc People’s Daily, hôm qua đăng bài nói rằng nếu “thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm” được điều tra thêm, Mỹ cũng nên cho phép các nhà điều tra vào các cơ sở của mình, gồm cơ sở Fort Detrick, phòng thí nghiệm sinh hóa của quân đội Mỹ ở bang Maryland. Trung Quốc từng đặt nghi vấn virus bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm này của Mỹ.
“Rõ ràng Trung Quốc đang cố quốc tế hóa con đường thoát khỏi vũng lầy mà họ đang mắc phải”, Jamie Metzl, thành viên cấp cao tại Viện nghiên cứu của Hội đồng Đại Tây Dương, nhận định.
Một nghiên cứu chung giữa Trung Quốc và WHO được công bố hồi tháng 3 cho biết rất khó có khả năng nCoV bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm, đồng thời nói thêm rằng rất có thể virus lây lan từ dơi sang người thông qua một loài trung gian chưa xác định.
Trung Quốc cũng chỉ ra khả năng Covid-19 có nguồn gốc từ một quốc gia khác và vào nước này qua đường nhập khẩu thực phẩm đông lạnh hoặc các mạng lưới buôn bán động vật hoang dã Đông Nam Á.
“Đại dịch bắt đầu ở Trung Quốc”, Metzl nói. “Hãy bắt đầu với cuộc điều tra đầy đủ ở đó và mở rộng khi cần thiết. Tóm lại, tuyên bố từ đại sứ quán là sự xúc phạm nặng nề đối với mỗi người đã chết vì thảm kịch khủng khiếp này và gia đình họ”.
Huang cho biết các cuộc điều tra sâu hơn về nguồn gốc Covid-19 đang đi vào “bế tắc”. “Lý tưởng nhất Trung Quốc hợp tác hơn và minh bạch hơn. Nhưng giờ đây, vấn đề đã bị chính trị hóa”, Huang nói.
Huyền Lê (Theo Reuters) – VnExpress
