Khi bước vào tuần đầu tiên nắm quyền, Joe Biden được trao một món quà vô giá: sự im lặng trên mạng xã hội của Trump.
Không còn những dòng tweet lúc rạng sáng chế giễu “Joe buồn ngủ” hay những cáo buộc dựa vào thông tin trên Fox News. Tổng thống Joe Biden đưa ra một loạt sắc lệnh hành pháp phá vỡ di sản của Donald Trump mà không phải đối mặt với những lời chỉ trích công khai của người tiền nhiệm.
Tại Nhà Trắng, các quan chức chính quyền Biden nhấn mạnh chiến lược truyền thông của họ không thay đổi chỉ đơn giản vì Trump đã rời đi và im lặng. Một quan chức Nhà Trắng cho biết trong một tuyên bố hôm 27/1: “Tổng thống đã dành hai năm phớt lờ các lời lẽ của Trump và tập trung vào thông điệp mà ông ấy muốn truyền tải, điều đó đã được đền đáp bằng một chiến thắng. Dù Trump có xuất hiện lại trước công chúng hay mở tài khoản Parler (mạng xã hội phổ biến với người cánh hữu) cũng không tạo ra sự khác biệt trong cách chúng tôi giao tiếp với người dân Mỹ”.
Nhưng ngay cả khi chiến lược được giữ nguyên, nhóm của Biden cũng thừa nhận sự vắng mặt của Trump trên mạng Twitter khiến công việc của họ dễ chịu hơn nhiều.
“Không phải đối phó với tình trạng cứ một giờ ông ấy lại đăng một tweet mới, họ cảm thấy may mắn”, một cố vấn cho biết.
Việc Twitter đình chỉ tài khoản của Trump sau cuộc bạo loạn hôm 6/1 giúp Biden thúc đẩy các chương trình nghị sự suôn sẻ hơn. Trump không thể thúc giục người ủng hộ phản đối lệnh đeo khẩu trang bắt buộc tại các tòa nhà liên bang của Biden. Ông cũng không thể nhấn mạnh số việc làm trong ngành xây dựng có thể mất khi Biden dừng dự án đường ống Keystone XL.
Trump không còn có thể gọi Biden là “kẻ thất bại” vì kế hoạch tiêm vaccine Covid-19 của ông, hoặc chỉ trích Anthony Fauci là người lẽ ra ông nên sa thải, khi chuyên gia về bệnh truyền nhiễm hàng đầu của Mỹ lên tiếng về việc các nhà khoa học gặp khó khăn như thế nào khi hoạt động dưới thời Trump.
“Việc đã trở nên rất rõ ràng kể từ khi Trump vắng mặt trên Twitter là ông ấy có ảnh hưởng rất lớn trong việc định hướng truyền thông”, Paul Bentz, chiến lược gia đảng Cộng hòa ở Arizona, nói.
Biden vẫn phải đối mặt với luồng chỉ trích liên tục trong thời gian ngắn nắm quyền, nhưng không gì có thể so sánh được với việc bị mắc kẹt trong “cơn bão” từ Twitter của Trump. Các dòng tweet của Trump từng có khả năng tác động đến thị trường chứng khoán và chu kỳ tin tức, ông cũng dùng Twitter để sa thải nhiều quan chức.
“Trump có khả năng khiến mọi người phân tâm khỏi các vấn đề một cách đáng kinh ngạc”, Philip N. Howard, giám đốc Viện Internet Oxford, nói. Howard cho rằng Trump có thể gieo mầm nghi ngờ về toàn bộ thể chế và các quy trình dân chủ thông thường. “Việc ông ấy vắng bóng trên Twitter cho phép cuộc thảo luận về biến đổi khí hậu đi đúng hướng và tập trung vào bằng chứng. Cuộc thảo luận về chủng tộc và bất bình đẳng xã hội giữ đúng trọng tâm là đưa ra ý tưởng chính sách để khắc phục”.
“Trump như một hố sụt trong hệ sinh thái truyền thông, khiến các nhà báo rơi vào chiếc bẫy là đưa tin về những vấn đề không cần thiết hoặc đơn giản là khiến họ mệt mỏi”, Howard nói thêm.
Mặc dù sự vắng mặt của Trump trên Twitter là món quà cho Biden, nó cũng có thể mang lại lợi ích cho đảng Cộng hòa. Trong vài năm qua, các đảng viên Cộng hòa đã nài nỉ cựu tổng thống giảm bớt giọng điệu chỉ trích trên mạng xã hội, để đảng Dân chủ được đánh giá bằng hành động của chính họ, thay vì để một dòng tweet gay gắt của Trump làm lu mờ bất cứ điều gì khác. Giờ đây, khi Trump đã không còn ở trên mạng xã hội này, đảng Cộng hòa có khả năng thực hiện một chiến dịch phối hợp, gắn kết chống lại Tổng thống hiện tại.
“Những điều bạn muốn chưa chắc đã tốt”, Sam Nunberg, cựu cố vấn chiến dịch tranh cử của Trump năm 2016, nói. Khi Biden đang đối mặt thách thức xử lý một loạt khủng hoảng của đất nước, việc Trump vắng bóng khiến “mọi sự tập trung đều đổ dồn vào ông ấy, điều chưa từng xảy ra trước đây. Biden giờ bị công chúng sát sao theo dõi”.
Tuy nhiên, các bằng chứng gần đây cho thấy Biden sẽ được hưởng lợi nhiều hơn từ sự im lặng của Trump. Trump đã chứng minh ông có thể làm truyền thông dậy sóng từ trước khi trở thành tổng thống. Một thập kỷ trước, Trump từng thúc đẩy thuyết âm mưu rằng Barack Obama không sinh ra ở Mỹ nên lẽ ra không được làm tổng thống Mỹ.
Ban đầu, Obama coi cáo buộc của Trump là lời tầm phào không đáng phản hồi, như ông đã viết trong cuốn hồi ký năm 2020. Nhưng khi truyền thông quốc gia chú ý đến cáo buộc của Trump, Obama buộc phải công bố giấy khai sinh của mình.
Khi đại dịch Ebola bùng phát ở Tây Phi, Trump chỉ trích chính quyền Obama trên Twitter, nghi ngờ khả năng kiềm chế dịch bệnh và cảnh báo rằng đại dịch có thể lan đến Mỹ.
Trong một tweet, Trump chỉ trích Obama vì đã chọn Ron Klain, người hiện là Chánh văn phòng Nhà Trắng, làm quan chức đứng đầu nỗ lực chống Ebola. Trump nói Klain “không có kinh nghiệm trong lĩnh vực y tế và kiểm soát bệnh truyền nhiễm, hoàn toàn là trò hề!”. Ông chế nhạo Obama vì chơi golf, bày tỏ nghi ngờ về quyết định đưa các bác sĩ Mỹ ở châu Phi về nước.
Đối với đội ngũ của Obama, những dòng tweet của Trump gây xáo trộn sâu sắc và làm phức tạp thêm những nỗ lực xử lý tình hình. “Rất nhiều nỗi sợ hãi bao trùm đất nước này, đặc biệt là vào tháng 10-11/2014, được kích động từ các dòng tweet của Trump”, Klain nói hồi năm ngoái.
Cuối cùng, Klain được ca ngợi vì ngăn chặn Ebola bùng phát ở Mỹ. Nhưng Trump không phải trả giá vì những cáo buộc thiếu căn cứ của mình. Chưa đầy ba năm sau, ông trở thành tổng thống.
Eric Schultz, quan chức Nhà Trắng thời Obama, nói rằng ngay cả khi Trump rời khỏi Twitter, trở ngại đối với Biden vẫn còn rất nhiều, đặc biệt là việc quốc hội và đất nước bị chia rẽ sâu sắc.
“Đừng giả vờ rằng trước mặt ông ấy là một con đường bằng phẳng”, Schultz nói. “Việc cho rằng Biden không phải đối mặt với sóng gió dữ dội là điều ngớ ngẩn”.
Nhưng các đảng viên Dân chủ khác tỏ ra lạc quan. John Anzalone, nhà thăm dò ý kiến từng làm việc cho cả Biden và Obama, nói rằng kể từ khi Trump bị “tắt tiếng”, người Mỹ có thể cảm thấy nhẹ nhõm, giống như mọi việc được khởi động lại.
Anzalone cho rằng truyền thông sẽ là bên quyết định liệu có để Trump tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong luồng tin tức hiện giờ hay không, sau cuộc bạo loạn tại Đồi Capitol.
“Liệu báo chí có tiếp tục đưa tin về những gì ông nói? Khi nào thì lời chỉ trích của ông ấy không còn được chú ý nữa? Rồi sẽ đến lúc đó chỉ đơn giản là một thường dân, một cựu tổng thống tức giận”, Anzalone nói. “Tôi không nghĩ điều đó sẽ thay đổi bất cứ điều gì chính quyền Biden đang làm. Họ chỉ cần cặm cụi làm việc và hoàn thành công việc”.
Phương Vũ (Theo Politico) – VnExpress
