Sân vận động Quốc gia tại thủ đô Brasilia của Brazil, nơi diễn ra trận khai mạc Copa America 2021 hôm 13/6. Ảnh: AP.
Hầu hết người dân Brazil không muốn đất nước đăng cai Copa America năm nay, nhiều nhà tài trợ chính quay lưng, ngay cả các cầu thủ cũng phản đối.
Tuy nhiên, bất chấp tranh cãi dữ dội và lo ngại về Covid-19, trong bối cảnh đại dịch đang cướp đi mạng sống của gần 2.000 người Brazil mỗi ngày, giải vô địch các đội tuyển quốc gia Nam Mỹ (Copa America), một trong những giải đấu thể thao quan trọng nhất khu vực Mỹ Latinh, vẫn khai mạc tại thủ đô Brasilia của Brazil hôm 13/6.
“Copa America sẽ được tổ chức tại Brazil”, Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro phát biểu hồi đầu tháng, sau khi Liên đoàn Bóng đá Nam Mỹ (CONMEBOL) tước quyền đăng cai của Argentina và Colombia vì Covid-19 bùng phát.
“Liên quan đến đại dịch, ngay từ đầu tôi đã nói rằng: tôi xin lỗi vì những cái chết, nhưng chúng tôi vẫn phải sống”, ông cho hay.
Tại một quốc gia có nền chính trị lâu nay gắn bó với bóng đá như Brazil, giới phân tích nhận thấy Bolsonaro đang liều mình đánh cược vào quyết định tổ chức Copa America. Vài tuần gần đây, cả nước dồn sự chú ý vào cuộc điều tra của quốc hội về cách xử lý tùy tiện của chính quyền Bolsonaro trong đại dịch Covid-19.
Một số nhân chứng đã cung cấp lời khai gây bất lợi sâu sắc, bao gồm nêu chi tiết thất bại của chính phủ Brazil trong việc mua vaccine Covid-19, cùng cam kết viển vông về hiệu quả của thuốc chống sốt rét hydroxychloroquine, mà sau này được chứng minh là không có tác dụng chống Covid-19.
Theo hãng thăm dò Datafolha, tỷ lệ tín nhiệm của Bolsonaro đã giảm xuống 24%, mức thấp nhất trong nhiệm kỳ của ông. Bolsonaro còn đang bị tụt lại so với cựu tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva trong các cuộc thăm dò sớm trước bầu cử tổng thống vào năm sau.
Nhiều người tin rằng Bolsonaro nhìn thấy cơ hội đảo chiều dư luận, cũng như thay thế tin tức hàng ngày về những lời khai trong cuộc điều tra của quốc hội, bằng cách mang đến Brazil thứ mà hầu hết người dân quan tâm sát sao hơn chính trị: bóng đá.
“Ông ấy cần phải tung hỏa mù để che đậy luồng thông tin đang được công bố giúp xác nhận những hành vi trong đại dịch của chính phủ. Đây là một nỗ lực tạo dựng hình ảnh trong và ngoài Brazil rằng đất nước đã vượt qua đại dịch, ngay cả khi các con số không nói lên điều đó”, Alexandre Bandeira, chiến lược gia chính trị tại Brazil, nhận định.
Trên thực tế, tình hình Covid-19 tại Brazil hoàn toàn ngược lại so với hình ảnh mà Bolsonaro dường như muốn xây dựng. Hệ thống chăm sóc y tế tích cực tại gần một nửa số bang ở nước này đang hoạt động với ít nhất 90% công suất. Số người chết vì Covid-19 trung bình hàng ngày lại có xu hướng tăng. Chỉ 11% dân số đã được tiêm chủng đầy đủ, khi công tác triển khai vaccine nhiều lần bị đình trệ và thiếu hụt nguồn cung.
“Không phải bàn cãi về việc tình hình đại dịch ở Brazil nhìn chung là chưa được kiểm soát”, cơ quan nghiên cứu Fiocruz tại Brazil kết luận trong báo cáo tuần trước.
Nhằm bảo vệ quyết định đăng cai Copa America, chính phủ Brazil cho biết đoàn tham dự giải đấu của mỗi đội tuyển chỉ gồm 65 người. Các cầu thủ và huấn luyện viên sẽ được cách ly và xét nghiệm nCoV thường xuyên. Các sân vận động sẽ không có khán giả.
Những người ủng hộ Bolsonaro cũng cho rằng việc chỉ trích quyết định đăng cai Copa America là phản ứng thái quá, lập luận giải đấu sẽ tương tự các sự kiện thể thao khác mà đất nước từng tổ chức giữa đại dịch. “Brazil hoàn toàn có khả năng tổ chức giải đấu và tuân thủ các biện pháp hạn chế nhằm giữ an toàn”, thượng nghị sĩ Flavio Bolsonaro, con trai Tổng thống Brazil, cho biết.
Tuy nhiên, kết quả thăm dò cho thấy hơn 60% người Brazil phản đối việc nước này làm chủ nhà Copa America. Các cầu thủ của đội tuyển Brazil cũng đưa ra một bức thư thể hiện “sự thất vọng” đối với giải đấu.
Một phát thanh viên thể thao nổi tiếng gọi quyết định đăng cai Copa America của Bolsonaro là “cái tát vào mặt người dân Brazil”. Một thượng nghị sĩ dẫn đầu cuộc điều tra về phản ứng của chính phủ với Covid-19 gọi đây là “giải vô địch tử thần”, giữa lúc tổng số ca nhiễm nCoV gần lên tới 17,5 triệu, bao gồm hơn 487.000 người tử vong
“Chúng tôi đang ghi nhận hơn 70.000 ca nhiễm mới mỗi ngày. Không phải chúng tôi đang tiến vào làn sóng đại dịch thứ ba, mà vốn đã ở trong đó”, Domingos Alves, giám đốc Phòng thí nghiệm Tình báo Y tế thuộc Đại học Sao Paulo, cho biết. “Thật nực cười khi tổ chức Copa America tại Brazil giữa lúc này”.
Các nhà khoa học giải thích rằng bản thân giải đấu không phải điều nguy hiểm nhất, mà là đám đông gần như chắc chắn sẽ hình thành. “Một số biện pháp có thể giúp đảm bảo an toàn tại địa điểm thi đấu. Tuy nhiên, người Brazil vô cùng cuồng nhiệt với bóng đá. Họ có thể tụ tập với gia đình, đến quán bar, hay tập trung trên đường phố để xem và cổ vũ”, Suzana Lobo, chủ tịch một hiệp hội y tế ở Brazil, cho hay.
Do sự lây lan của một biến chủng nCoV dễ truyền nhiễm hơn, hệ thống y tế Brazil đã một lần sụp đổ trong năm nay. Bệnh nhân trên khắp cả nước bị các bệnh viện trả về, hoặc tử vong mà không được chăm sóc. Nguồn thuốc men quan trọng cạn kiệt. Các nghĩa trang hết chỗ chôn thi thể. Đây được cho là một trong những khoảng thời gian đen tối nhất lịch sử Brazil.
Giới chuyên gia cảnh báo Brazil phải xử lý Covid-19 một cách nghiêm túc nếu không muốn lao vào vực thẳm thêm lần nữa.
“Trong thời khắc quan trọng này, khi các bệnh viện đã kín chỗ và nguồn cung y tế có nguy cơ cạn kiệt, bất cứ xu hướng gia tăng nào về số ca nhiễm hoặc nhập viện đều vô cùng đáng sợ”, Lobo cho hay.
Ánh Ngọc (Theo Washington Post) – VnExpress
