Khi phe Dân chủ chuẩn bị nghị quyết lên án Trump vì “ép” quan chức Georgia tìm phiếu, nhiều nghị sĩ Cộng hòa vội vã lên tiếng bảo vệ ông.
Nhiều hãng tin lớn như CNN, Washington Post mới đây đăng tải bản ghi âm cuộc gọi kéo dài một tiếng của Tổng thống Donald Trump với Tổng thư ký bang Georgia Brad Raffensperger ngày 2/1, trong đó ông chủ Nhà Trắng đe dọa và cầu xin Raffensperger tác động để quan chức bầu cử Georgia thay đổi kết quả bầu cử.
Động thái của Tổng thống Trump đã vấp nhiều chỉ trích và phe Dân chủ được cho đã dự thảo một nghị quyết để lên án ông chủ Nhà Trắng. Thậm chí các chuyên gia về luật cho rằng hành động của ông chủ Nhà Trắng có thể cấu thành tội gian lận bầu cử theo Phần 52 Bộ luật Mỹ, với mức án tối đa lên tới 5 năm tù. Việc đe dọa cáo buộc hình sự nhằm vào Raffensperger cũng có thể bị coi là tội uy hiếp, được đề cập trong Chương 41 mục 18 của bộ luật.
Trước nguy cơ bị Dân chủ “tấn công” và những mũi dùi chỉ trích hướng về Trump, nhiều nghị sĩ bảo thủ của đảng Cộng hòa ở Hạ viện đã nhanh chóng lên tiếng bảo vệ ông.
Paul Gosar, nghị sĩ Cộng hòa của bang Arizona và là người tham gia vào nỗ lực lật kèo bầu cử ở quốc hội, cho rằng cuộc gọi của Trump chỉ đơn giản là bày tỏ “nỗi thất vọng quá lớn”.
“Bài phát biểu đúng đắn về mặt chính trị thường không mang lại hiệu quả”, Gosar nói khi được hỏi về hành động của Trump.
Nghị sĩ Cộng hòa ở bang Ohio Jim Jordan, một lãnh đạo của nỗ lực lật kèo bầu cử ở quốc hội, tranh luận rằng cuộc gọi của Trump cũng tương tự cuộc đấu tranh chống xem xét bãi nhiệm và cuộc gọi với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky để yêu cầu điều tra về gia đình Biden.
“Tôi không thấy có gì phải lo ngại”, Jordan nói. “Nhưng những người trong giới truyền thông và đảng Dân chủ sẽ luôn biến nó thành vấn đề lớn như cách họ đã làm với cuộc gọi giữa Trump và Zelensky”.
Khi được hỏi liệu cuộc gọi của Trump có làm giảm ủng hộ của các thành viên Cộng hòa trong nỗ lực lật kèo ngày 6/1, Jordan tin điều đó không xảy ra bởi “chúng tôi nhận được ủng hộ lớn và ngày càng tăng lên”.
Cuộc gọi của Trump với tổng thư ký bang Georgia diễn ra ngay trước khi các thành viên Cộng hòa nỗ lực phản đối xác nhận chiến thắng của Joe Biden tại quốc hội vào ngày 6/1. Ít nhất 140 hạ nghị sĩ và 12 thượng nghị sĩ Cộng hòa đang chuẩn bị cho nỗ lực lật kèo, nhằm đảo ngược kết quả dù chưa có bằng chứng về gian lận bầu cử lớn ở Mỹ. Tuy nhiên, nỗ lực này đang khiến chính đảng Cộng hòa chia rẽ, với một số thành viên công khai chỉ trích kế hoạch vì lo sợ gây tổn hại cho nền dân chủ.
Tổng thống Trump đã công kích những thành viên Cộng hòa từ chối tham gia vào nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử, trong đó có thượng nghị sĩ bang Arkansas Tom Cotton, một trong những đồng minh nổi bật của Trump ở Thượng viện.
Nghị sĩ Lee Zeldin, thành viên đảng Cộng hòa ở New York, đã lên tiếng chỉ trích báo giới sau khi cuộc gọi của Trump bị ghi âm và rò rỉ với truyền thông. “Tôi ước gì các thông tin về nó đầy đủ và trung thực, thay vì được đưa một cách phiến diện, thiên vị”, Zeldin nói.
Marjorie Taylor Greene, nghị sĩ Cộng hòa đến từ tây bắc Georgia, đã chỉ trích Tổng thư ký bang Raffensperger và cho rằng “xác nhận kết quả cuộc bầu cử của chúng tôi nên được rút lại”.
Nhưng nhiều thành viên Cộng hòa khác lại tỏ ra lo ngại về cuộc gọi của Trump, cũng như nỗ lực lật kèo bầu cử. Một trong số đó là nghị sĩ Liz Cheney của bang Wyoming, thành viên quyền lực thứ ba trong giới lãnh đạo Cộng hòa và là người kêu gọi các đồng nghiệp của bà tránh xa kế hoạch đảo ngược kết quả bầu cử.
“Tôi nghĩ nó thực sự rắc rối và tôi nghĩ mọi người nên nghe bản đầy đủ của nó”, Cheney nói về cuộc gọi của Trump.
Thượng nghị sĩ Pat Toomey, người phản đối nỗ lực lật kèo bầu cử, hôm 4/1 nói rằng cuộc gọi của Trump với Raffensperger tiếp tục khiến mọi thứ thêm trầm trọng.
“Cuộc gọi của Tổng thống Trump với Tổng thư ký bang Georgia Brad Raffensperger đã đẩy toàn bộ quá trình vô ích và đáng hổ thẹn này xuống một mức thấp mới”, Toomey nói. “Tôi đánh giá cao quan chức bầu cử của đảng Cộng hòa trên khắp nước Mỹ, những người đã hoàn thành nhiệm vụ của họ bằng sự liêm chính trong hơn hai tháng qua, dù phải chịu áp lực không ngừng từ thông tin sai lệch, các cuộc công kích từ Tổng thống và chiến dịch tranh cử của ông”.
Trong khi đó, phe Dân chủ cũng bắt đầu thảo luận cách “đáp trả” cuộc gọi của Trump. Hank Johnson, nghị sĩ Dân chủ ở bang Georgia và hiện là thành viên của Ủy ban Tư pháp Hạ viện, đã gửi thư thu thập ủng hộ cho một nghị quyết được ông giới thiệu hôm 4/1 nhằm lên án hành động của Trump.
Nghị sĩ Zoe Lofgren, chủ tịch Ủy ban Hành chính Hạ viện, được cho có vai trò hàng đầu trong việc điều phối nỗ lực bảo vệ chiến thắng của Biden hôm 6/1. Bà đã gặp phái đoàn các bang mà các thành viên Cộng hòa dự kiến nhắm tới khi tìm cách đảo ngược kết quả bầu cử. Các nguồn tin thân cận với đảng Dân chủ cho biết những người đại diện cho đảng phát biểu tại buổi tranh luận ở quốc hội hôm 6/1 đều đến từ các bang quan trọng của cuộc bầu cử.
Giới quan sát nhận định dù lợi thế trong cuộc tranh luận về kết quả bầu cử ngày 6/1 tại quốc hội nghiêng về phe Dân chủ, khi có nhiều thành viên nổi bật của Cộng hòa cũng lên tiếng ủng hộ việc xác nhận chiến thắng của Biden, trong đó có lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell.
Tuy nhiên, các nhà quan sát không loại trừ khả năng đa số thành viên Cộng hòa ở Hạ viện sẽ tham gia vào nỗ lực lật kèo bầu cử, vì nhiều người cho tới giờ chưa lên tiếng về lựa chọn của họ.
“Tôi hiểu một số thượng nghị sĩ sẽ tham gia phản đối kết quả và chúng ta hãy đợi xem cuộc tranh luận diễn ra thế nào. Tôi sẽ lắng nghe”, Tom Emmer, nghị sĩ bang Minnesota và chủ tịch ủy ban tranh cử của đảng Cộng hòa ở Hạ viện, cho biết. Ông không nói rõ ông có ủng hộ nỗ lực lật kèo hay không.
Trong khi một số người khác hứa hẹn về việc tham gia vào nỗ lực, như Jeff Van Drew, nghị sĩ Cộng hòa New Jersey và từng là thành viên của đảng Dân chủ.
“Bất kỳ khi nào có khoảng 50% người dân Mỹ không tin bầu cử hợp lệ, chắc chắn có điều gì không ổn đã xảy ra”, Van Drew nói.
Bày tỏ quan điểm về ý kiến cho rằng nhiều cử tri không tin bầu cử hợp lệ là do Trump từ chối chấp nhận kết quả, Van Drew nói “họ không nghe mọi thứ mà Trump nói. Họ làm bởi vì bản thân họ tin điều đó thôi”.
Thanh Tâm (Theo CNN) – VnExpress
