Đài Loan thông báo quan hệ với Mỹ được nâng lên đối tác toàn cầu, sau khi Washington bỏ hạn chế giao thiệp giữa quan chức Mỹ với hòn đảo.
Việc Mỹ dỡ hạn chế giao thiệp giữa quan chức hai bên “là điều quan trọng đối với việc nâng tầm quan hệ Đài Loan – Mỹ”, người đứng đầu cơ quan đối ngoại Đài Loan Joseph Wu phát biểu với báo giới hôm nay, đồng thời bày tỏ “lòng biết ơn chân thành” đối với chính phủ Mỹ.
“Quan hệ Đài Loan – Mỹ đã được nâng lên thành quan hệ đối tác toàn cầu. Chúng tôi sẽ không mất cảnh giác và hy vọng tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của mối quan hệ Đài Loan – Mỹ”, ông Wu nói thêm.
Ông Wu cũng thông báo Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Kelly Craft sẽ tới Đài Bắc ngày 13/1 và gặp lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn vào 14/1 để thảo luận về cách thúc đẩy Đài Loan tham gia các vấn đề quốc tế.
Tuyên bố của ông Wu được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thông báo dỡ bỏ toàn bộ quy tắc hạn chế giao thiệp của quan chức Mỹ với đảo Đài Loan. Theo đó, các nhà ngoại giao và quan chức chính phủ Mỹ hiện được phép giao thiệp với các đối tác Đài Loan như đối tác từ bất kỳ quốc gia nào.
Động thái của Mỹ diễn ra chưa đầy hai tuần trước khi Tổng thống đắc cử Joe Biden nhậm chức và có thể sẽ là trở ngại lớn mà chính quyền mới phải giải quyết. Động thái này cũng được cho là sẽ chọc giận Trung Quốc, nước luôn xem Đài Loan là phần lãnh thổ chờ thống nhất.
Bắc Kinh hiện chưa bình luận về động thái của chính phủ Mỹ, song truyền thông nhà nước Trung Quốc đồng loạt chỉ trích Ngoại trưởng Mỹ. Hãng thông tấn Xinhua của Trung Quốc cho rằng việc Mỹ dỡ hạn chế chứng tỏ Pompeo “chỉ quan tâm đến việc gây ra các cuộc đối đầu không chính đáng và không quan tâm đến hòa bình thế giới”.
Một bài luận được đăng trên CGTN, kênh tiếng Anh của đài truyền hình nhà nước CCTV, gọi thông báo của Pompeo là “hành động phá hoại hèn nhát” chính quyền kế tiếp. “Chính quyền Trump, trong nỗ lực tiếp tục đốt nhà trước khi rời nhiệm sở, đã vượt qua ranh giới đỏ nguy hiểm với Trung Quốc vài ngày trước khi Tổng thống đắc cử Joe Biden nhậm chức”, bài luận nêu.
Global Times, ấn phẩm thuộc cơ quan ngôn luận đảng Cộng sản Trung Quốc People’s Daily, cho rằng Trung Quốc cần gửi “cảnh báo nghiêm khắc” tới Đài Loan. “Những người trên đảo Đài Loan không được phép mặc nhiên cho rằng họ có thể đòi ly khai với sự trợ giúp bằng nỗ lực điên rồ cuối cùng từ chính quyền bị người Mỹ ruồng bỏ”, tờ báo viết. “Ngược lại, sự điên cuồng như vậy rất có thể khiến họ bị tiêu diệt.”
Pompeo hôm 6/1 thông báo Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Kelly Craft sẽ thăm Đài Loan trong tuần này để “củng cố sự ủng hộ mạnh mẽ và liên tục của chính phủ Mỹ” đối với Đài Loan. Trung Quốc sau đó cảnh báo Mỹ sẽ “trả giá đắt” nếu chuyến thăm diễn ra.
Chuyến thăm của Craft mang tính biểu tượng cao, vì Đài Loan không phải là thành viên của Liên Hợp Quốc, cũng như hầu hết các tổ chức toàn cầu, vì sự phản đối của Trung Quốc. Trung Quốc nói chỉ nước này có quyền đại diện cho Đài Loan trên trường quốc tế, trong khi Đài Loan tuyên bố chỉ “chính phủ được bầu” của họ mới có quyền này.
Trung Quốc xem Đài Loan là vấn đề nhạy cảm và quan trọng nhất trong quan hệ với Mỹ và phản đối bất kỳ động thái nào của Washington mà Bắc Kinh cho rằng vi phạm chính sách “Một Trung Quốc”. Bắc Kinh tỏ ra tức giận bởi mối quan hệ ngày càng nồng ấm mà Đài Loan xây dựng với Washington trong nhiệm kỳ của Trump.
Mỹ cắt quan hệ ngoại giao với Đài Loan, chuyển sang thiết lập quan hệ chính thức với Trung Quốc năm 1979. Tuy nhiên, Mỹ vẫn là nhà cung cấp vũ khí hàng đầu cho hòn đảo. Ngoài các chuyến thăm cấp cao, chính quyền Trump phê duyệt các hợp đồng bán vũ khí trị giá 18 tỷ USD cho Đài Loan, trong khi tàu chiến Mỹ đi qua eo biển Đài Loan 13 lần vào năm ngoái.
Huyền Lê (Theo Reuters, AP) – VnExpress
